تعاریف اختصاصی
سانحه دریایی (Marine Casualty)
رویداد و یا زنجیره ای از رویداد ها در رابطه با عملیات دریایی مربوط به شناور ها، تجهیزات و تأسیسات، که حاصل و نتیجه آن می تواند هر یک از عوامل ذیل باشد:
1. مرگ و میر و یا مصدومیت جدی و وخیم انسان
2. از دست رفتن انسان (مانند آدم به دریا)
3. غرق شدن، از دست رفتن و یا ترک شناور توسط خدمه
4. هر گونه خسارت ساختاری به شناور بگونه ای که:
4.1 اثر قابل توجه بر تمامیت شناوری، کارایی و ویژگی های عملیاتی شناور و یا تأسیسات و تجهیزات داشته باشد.
4.2 نیازمند تعمیرات اساسی و یا تعویض بخش های مهم از ساختار باشد.
4.3 منجر به تخریب و انهدام شناور و یا تأسیسات و تجهیزات گردد.
5. برخورد، به گل نشستن، تصادم و از کار افتادگی شناور
6. هر گونه خسارت وارده به ساختار خارجی و داخلی شناور بگونه ای که ایمنی شناور و یا شناور های اطراف و افراد را بصورت جدی به مخاطره بیندازد.
7. خسارت جدی بصورت بالفعل و یا بالقوه به محیط زیست که حاصل صدمه به یک و یا چند شناور بوده و یا نتیجه به آب انداختن کالاهای خطرناک شناور سانحه دیده باشد.
سوانح دریایی بسیار شدید (Very Serious Casualty)
به سوانحی گفته می شود که منجر به از دست رفتن شناور (ها)، تلفات جانی و یا باعث صدمه های شدید محیط زیست دریایی شود.
• سوانح شدید (Serious Casualty)
به سوانحی گفته می شود که جزء سوانح بسیار شدید بشمار نمی آیند و عبارتند از: حریق، انفجار، تصادف، به گل نشستن، تصادم، مصدومیت شدید انسانی، خسارت ناشی از هوای طوفانی و شرایط بد دریا، خسارت ناشی از برخورد با توده یخ، ایجاد ترک یا شکاف و نقص در بدنه شناور و یا در شناور که منجر به صدمات ساختاری گردد و همچنین قابلیت دریانوردی خود را از دست بدهد، مانند نفوذ آب در بدنه، از دست دادن نیرو محرکه، وارد آمدن خسارات عمده به محل اقامت کارکنان شناور و آلودگی محیط زیست (صرف نظر از مقدار آلودگی)، آلودگی و خطرات ناشی از به آب افتادن کالاهای خطرناک از شناور سانحه دیده، نیاز به یدک کش و سایر موارد مشابه.
• سوانح دریایی خفیف (Less Serious Casualty)
به سوانحی اطلاق می شود که در زمره سوانح شدید و بسیار شدید قرار نگرفته و ارسال گزارش مربوط به این نوع سوانح، همانند رخداد های دریایی در نظر گرفته می شوند.
• رخداد دریایی (Marine Incident)
به معنای رخداد و یا زنجیره ای از رخدادها به جز سوانح دریایی(Marine Casualty) که در ارتباط مستقیم با عملیات ها و فعالیت های مربوط به شناور های در مخاطره بوده و اگر اقدامات اصلاحی صورت نگیرد، امکان به خطر افتادن ایمنی شناور، سرنشینان آن ، افراد دیگر و محیط زیست دریایی وجود خواهد داشت. لازم بذکر است رخداد دریایی به قصور عمدی و یا عملکرد سوء افراد به قصد صدمه رساندن به ایمنی شناور، خدمه یا محیط زیست دریایی اطلاق نمی گردد.
• صدمه شدید به محیط زیست دریایی (Severe Damage to the Marine Environment)
شامل صدماتی هستند که اثر مخرب بر محیط زیست دریایی داشته و میزان آلودگی و صدمه به محیط زیست، بسیار زیان آور ارزیابی شده است.
• بررسی سوانح یا رخداد های دریایی (Marine Safety Investigation)
به انجام هر گونه تحقیق، پرس و جو، مصاحبه و بازرسی سوانح یا رخداد های دریایی در زمینه ایمنی و در حوزه دریا و دریانوردی، با هدف پیشگیری از تکرار سوانح و یا رخداد های مشابه در آینده اطلاق شده و شامل جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و مستندات بدست آمده، بهمراه شناسایی عوامل مسبب، نتیجه گیری و در صورت لزوم ارائه توصیه های پیشگیرانه ایمنی می باشد.
• دروس آموختنی سوانح (Lesson to be Learn)
نتایج بدست آمده از بررسی یک سانحه دریایی و عوامل بروز آن، که بمنظور پیشگیری از وقوع سوانح مشابه حائز اهمیت و مورد توجه می باشد.
دسته بندی سوانح دریایی
بر اساس بخشنامه MSC-MEPC,۳/Circ.۴ مورخ 28/08/2013 انواع سوانح دریایی بشرح ذیل دسته بندی میشوند: