انواع علائم کمک ناوبری
1-بویه ها:
بویه ها علائم دریایی شناوری هستند با اندازه ها,اشکال و رنگ های مختلف که برای مشخص کردن صخره های زیر آبی و راهنمایی دریانوردان در یک نقطه ثابت در دریا با لنگر مهار شده اند.موقعیت بویه ها باید بر روی نقشه های دریایی کاملا مشخص باشد.
انواع بویه ها(TYPES OF BUOYS):
1-1- بویه های بدون چراغ: بویه هایی مجهز به نوارهای سبز رنگ هستند که با تابش نور به سهولت میتوانند موقعیت خود را نشان دهند.
1-2- بویه های چراغ دار: بویه هایی هستند که برای دریانوردی در شب بکار می روند که با مخزن گاز یا باطری کار می کنند.
1-3-بویه های صوت دار: این بویه ها در اثر بالا و پایین رفتن امواج دریا سیگنال های مختلف صدا را تولید می نمایند. البته بعضی از آنها مجهز به وسیله ای الکتریکی هستند که بدون توجه به امواج دریا ، صدای مشخصی را در فواصل معین و به طور مرتب ایجاد می نمایند. بیشترین مورد استفاده اینگونه بویه ها در شب و هوای مه گرفته است.
1-4- بویه های زنگ دار:
این بویه ها نیز معمولاً بدنه شان فلزی است. در بالای آنها قسمتی برج مانند وجود داشته که در داخل آن وسیله ای شبیه زنگ برای ایجاد صدا وجود دارد که این زنگ ها در اثر حرکت بویه ها که ناشی از امواج دریاست حرکت کرده و تولید صدا می کنند. باید به خاطر داشت با توجه به این موضوع کاربرد این بویه ها برای جاهایی که امواج راکد بوه (مثل داخل خورها و حوضچه ها) توصیه نمی شود، البته در نوع جدید آنها برای ایجاد صدا ازگاز متراکم یا چکشهای الکتریکی استفاده می کنند.
1-5- بویه های ترکیبی: بویه هایی هستند که مجهز به چراغ و سیگنالهای صوتی میباشند.امروزه بویه ها به منعکس کننده امواج راداری مجهز هستند.
شکل بویه ها:بویه ها معمولا ستونی ،استوانه ای و مخروطی و جنس آنها فلزی ، پلی اتیلن و فایبرگلاس می باشد.
رنگ بویه ها:در سیستم لاترال رنگ بویه ها نشان دهنده این است که به هنگام ورود و خروج از کانال از کدام سمت بویه ها باید عبور کرد.
به هنگام ورود از دریا به کانال,بویه های قرمز رنگ باید در سمت چپ کانال و بویه های سبز رنگ در سمت راست کانال مشاهده شود.
-بویه های مخصوص زرد رنگ میباشند. (قرنطینه,تخلیه فضولات,کابل تلگراف,منطقه خطر جهت عملیات نظامی)
-بویه هایی که به رنگ قرمز و سیاه افقی است,نشاندهنده موانعی در کانال می باشند
- بویه هایی که به رنگ قرمز و سفید عمودی میباشد,نشاندهنده ی بویه های میانی کانال بوده و کانالهای عریض را به دو خط تقسیم میکند.
شماره بویه ها
به هنگام ورود از دریا به داخل کانال شماره بویه ها افزایش می یابد.شماره های فرد بر روی بویه های سمت راست و شماره های زوج بر روی بویه های سمت چپ کانال مشاهده میشوند.
شرح علائم کاردینال
سیستم بویه گذاری کاردینال به نحوی میباشد که همانند قطب نما نشان دهنده چهار جهت اصلی یعنی شمال,جنوب,شرق و غرب میباشد و دریانوردان را بطرف آبهای امن هدایت مینماید.با مشاهده علائم کاردینال باید بطرف جهتی که نامگذاری شده است,دریانوردی کرد.مثلا با مشاهده علامت شمال باید بطرف شمال آن بویه حرکت کرد.این سیستم در موارد زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- برای نشان دادن بیشترین عمق در جهت علامت
- برای نشان دادن مسیر ایمنی در یک طرف مانع
- برای جلب توجه در کانال(مانند یک پیچ یا انتهای منطقه ی کم عمق)
علامت شمال: دو مخروط سیاه روی هم قرار گرفته که رأس هر دو مخروط به طرف بالا است و قسمت بالایی آن سیاه رنگ وقسمت پایینی آن زرد رنگ میباشد.به شکل برج یا تیرک با رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع یا چشمک زن سریع است.
علامت شرق: دو مخروط سیاه با قاعده های بطرف یکدیگر,بگونه ای که رأس یکی بطرف بالا و رأس دیگری بطرف پایین قرار گرفته باشد.به شکل برج یا تیرک و به رنگ سیاه با یک نوار زرد پهن در وسط با رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع (۳ چشمک در هر ۵ ثانیه) یا چشمک زن سریع(۳چشمک درهر ثانیه)است.
علامت جنوب: دو مخروط سیاه روی هم قرار گرفته که رأس آنها به طرف پایین میباشد.بشکل برج یا تیرک که قسمت پایین آن سیاه رنگ و قسمت بالای آن زرد رنگ است,با رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع(۶چشمک خیلی سریع و ۱ چشمک بلند در هر ۱۰ ثانیه)و یا چشمک زن سریع(۶چشمک سریع و ۱ چشمک بلند در هر ۱۵ ثانیه) است.
علامت غرب: دو مخروط سیاه بگونه ای که رأس آنها بطرف یکدیگر میباشد.بشکل برج یا تیرک و به رنگ زرد با یک نوار پهن سیاه در وسط با رنگ نور سفید با تناوب چشمک زن خیلی سریع(۹چشمک خیلی سریع در ۱۰ ثانیه)و یا چشمک زن سریع(۹چشمک سریع در هر۱۵ ثانیه)است.
شرح علائم خطر مجزا(ISOLATED DANGER MARKS):
این علائم بر روی خطر های تک و منفرد نصب میشود و از دو گوی سیاه که بطور قائم روی همدیگر قرار گرفته باشند,تشکیل شده است.
رنگ: سیاه با یک یا چند نوار افقی قرمز رنگ روی آن
شکل: برج یا تیرک
رنگ نور: سفید با تناوب دو چشمک پشت سر هم
علائم آبهای امن(SAFE WATER MARKS):
این علائم که برای نشان دادن وسط کانال و محل ورود به محدوده استفاده میشود,از یک گوی قرمز رنگ که در بالای بویه های برجی شکل و یا تیرک قرار داردتشکیل شده است.
رنگ: نوارهای عمودی سفید و قرمز
شکل: کروی,برج,تیرک
رنگ نور: سفید با تناوب روشنایی مساوی با خاموشی(ISO)و یا مدت زمان روشنایی بیشتر از خاموشی(OCC)و یا در هر ۱۰ ثانیه یک چشمک بلند و در بعضی از نقاط بصورت مورسA (یک چشمک کوتاه و یک چشمک بلند).
علائم مخصوص(SPECIAL MARKS):
این علائم برای نشان دادن مناطق خاصی مورد استفاده قرار میگیرد که از یک علامت × زرد تشکیل شده است.
مناطق خاص عبارتند از:مناطق قرنطینه,مناطق تحقیقاتی,محل تخلیه مواد لایروبی,مناطق مانور نظامی,مناطق کابل کشی
رنگ:زرد
شکل:اختیاری
رنگ نور:در صورت لزوم زرد رنگ با تناوب دلخواه(یک چشمک زرد یا ۴چشمک زرد).
علائم خطر جدید:این علائم وقتی بکار میروند که مانعی جدید بوجود آمده و در مدارک دریایی ثبت نشده باشد,مثل غرق شدن کشتی.خطرات جدید را میتوان توسط یک یا چند علامت لاترال یا کاردینال مشخص نمود.چراغ این علائم باید چشمک زن یا چشمک زن سریع باشد و رنگ آن در صورت استفاده از علائم کاردینال سفید,و در صورت استفاده از علائم لاترال قرمز و یا سبز رنگ باشد.
2-بیکن
بیکن:بیکن ها علائم کمک ناوبری ثابتی هستند که در سواحل یا آبهای کم عمق نصب میشوند.اگر بیکن فاقد چراغ باشد,بیکن روز نامیده می شود.بیکن روز ممکن است از یک پایه تنها با یك علامت مشخصه بر سر آن ساخته شده باشد.بیکن های روز که در داخل کانالها کار گذاشته میشوند,مثل بویه ها شماره گذاری و رنگ آمیزی شده اند.از بیکن های چراغ دار که در شب نیز مورد استفاده قرار می گیرند,می توان به بیکن های چراغ دار ترانزیت اشاره کرد.امروزه به بیشتر بیکن ها منعکس کننده امواج راداری نیز نصب می نمایند.
ریکن: ریکن نوعی بیکن است که سیگنالهای مشخصی را که قابل دریافت توسط رادار کشتیها باشد,منتشر مینماید.
چراغ دریایی یا فانوس دریایی:(LIGHTS-LIGHTHOUSE):چراغ های دریایی در امتداد سواحل در خشکی چون دماغه ها,مدخل ها,مناطق خطرناک نصب میشوند.این چراغ ها بعلت ارتفاع قابل توجه شان دارای برد نورانی بیشتری نسبت به بویه ها می باشند.
3- چراغ های دریایی شناور یا سفینه های دریایی(LIGHTSHIP-LIGHT VESSEL):
چراغ های دریایی شناور که مجهز به سیگنالهای مه و بیکنهای رادیویی هستند,زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که امکان نصب فانوس دریایی در آن منطقه وجود نداشته باشد.این چراغ ها در مدخل بنادر بزرگ و یا در مناطق خطرناک مورد استفاده قرار میگیرند.اکثر چراغ های دریایی شناور قرمز رنگ و یا سیاه رنگ هستند و نام ایستگاه مربوطه بر روی دو طرف بدنه شناور به رنگ سفید نوشته می شود.چراغ های دریایی شناور در مواقع حرکت باید پرچم بین المللی PC را برافراشته نگه دارند و شبها در لنگر چراغ بیکن یا یک چراغ کم نورتر را در سینه روشن نمایند.
مشخصات فنی چراغ های دریایی
1-نور چراغ ها
نور چراغ ها را می توان توسط باطری و یا گاز که در درون بدنه بویه ها یا خارج از چراغ های دریایی قرار دارد ، روشن نمود. این کار توسط سیم یا لوله ای که به خود چراغ متصل است انجام می شود. برای اینکه کارکرد باطری و یا کپسول برای زمان زیادی در نظر گرفته شود و کمتر نیاز به تعویض مولدهای روشنایی یا شارژ باطری باشد ، می توان طول مدت روشنایی چراغ ها را در مقایسه با مدت زمان تاریکی را با استفاده از تغییر ریتم فلاشرها کمتر نمود.
2-رنگ نور چراغ های دریایی
رنگ نور چراغ های دریایی در بعضی از مناطق به صورت های متنوع مورد استفاده قرار می گیرد. ولی سه نوع رنگ استاندارد براساس تاییدیه انجمن بین المللی چراغ های دریایی (IALA) عبارت اند از : سفید ، قرمز ، سبز
الف) رنگ قرمز
رنگ قرمز روی بویه ها و چراغ های دریایی قرار گرفته و بدنه بویه ها را هم می توان با رنگ قرمز رنگ کرد.
ب) رنگ سبز
رنگ سبز هم مثل رنگ قرمز برای رنگ کردن بدنه بویه ها مورد استفاده قرار گرفته و در چراغ های دریایی نیز به عنوان رنگ لنز به کار می رود.
ج) رنگ سفید
رنگ سفید روی بدنه بویه های مختلف کاربرد داشته و در چراغ های دریایی نیز به عنوان رنگ لنز به کار برده می شود.
شناخت چراغ های دریایی براساس مشخصات ظاهری
مشخصات فنی چراغ های دریایی با مشخصات ظاهری آنها متفاوت بوده که در اینجا به تعدادی اختصارات و معانی مربوطه اشاره خواهیم داشت.
الف) (F.L (Flashing یا چشمک زن
وقتی مشخصه یک چراغ دریایی به صورت FL نشان داده می شود بدین معنی است که مدت زمان روشنای کمتر از مدت زمان تاریکی است.
ب) Occulting یا Occ یا Oc
این علامت روی چراغ های دریایی به این معنی است که مدت زمان روشنایی بیشتر از مدت زمان تاریکی چراغ است.
ج) Isophase یا ISO
این علامت روی چراغ های دریایی نشان دهنده آن است که مدت زمان روشنایی و مدت زمان خاموشی چراغ یکسان است.
د) Fixed یا F
این چراغ ها روشنایی ثابت داشته و البته بعضی از بویه ها هم به این صورت هستند. ولی باید به خاطر داشت ، استفاده از آن روی بویه های خطر (بویه هایی که نشان دهنده موانع هستند و یا بویه هایی که در محل انشعاب مسیرهای کشتیرانی قرار دارند) به هیچ وجه توصیه نمی شود.
ر) FL ، مخصوص چراغ های چشمک زن معمولی
این چراغ ها معمولا به صورتی چشمک می زنند که به تناوب یکسان بوده و حداکثر ۳۰ چشمک در دقیقه می زنند و همچنین از آن برای بویه های سبز و قرمز و بویه های مخصوص (بویه سیاه) استفاده می کنند.
س) Quick Flashing یا QKFL
چنین چراغ هایی معمولا تعداد چشمک های آن حداقل ۶۰ چشمک در دقیقه است و همچنین روی بویه های سبز و قرمز و یا روی بویه هایی که لازم است توجه خاصی نسبت به آن منطقه وجود داشته باشد مورد استفاده دارد. مانند سر ، پیچ های تند یا محل کشتی های مغروق.
ص) Interrupted Quick Flashing یا intok. FL
این چراغ ها چند سری چشمک سریع زده و بین هر سری معمولا ۵ ثانیه خاموشی وجود دارد و همچنین در سر تقاطع های کانال ، در محل غرق شدن شناورها و یا خطرات دیگر که بتوان از هر دو طرف آن عبور کرد ، نصب می گردد.
ط) MO یا K
علامت نور این نوع چراغ ها تشکیل شده از یک چشمک کوتاه و یک چشمک بلند که معمولا ۸ بار در دقیقه انجام می شود نور آنها سفید و اغلب در وسط کانال و یا در جاهایی که بتوان از هر دو طرف و از نزدیک آن عبور کرد ، نصب می شود.
ع) رنگ ها و علامت اختصاریشان
رنگ منتشر شده توسط هر نور با اختصاراتی به صورت زیر نشان داده می شود :
اختصارات رنگ ها
White = W سفید
Red = R قرمز
Green = G سبز
Yellow = Y زرد
Orange = Qr نارنجی
Blue = BU , BL آبی
Violet = V بنفش